Nowa droga – innowacyjny model współpracy z przedsiębiorstwami w zakresie aktywizacji zawodowej i społecznej młodocianych więźniów

Rozwiązanie wypracowane w projekcie odpowiada na problemy związane ze skuteczną reintegracją społeczną i zawodową młodocianych więźniów. Młodociani więźniowie to grupa, którą dotyka wiele problemów związanych z ich powrotem do życia społeczno-zawodowego, a która nie otrzymywała dotychczas wystarczającego wsparcia w zakresie aktywizacji zawodowej i zmiany postaw życiowych. stosowane dotychczas rozwiązania i instrumenty w stosunku do osób młodych opuszczających zakłady karne okazują się być niedoskonałe i niewystarczające. Ponadto, problemem jest niska efektywność współpracy publicznych i niepublicznych instytucji rynku pracy z instytucjami pomocy i integracji społecznej i przedsiębiorcami w zakresie ułatwienia młodym więźniom opuszczającym zakłady karne wejścia na rynek pracy.

Zaproponowane w projekcie rozwiązanie ma na celu przygotowanie młodego więźnia do wejścia na rynek pracy i na ponowną integrację ze społeczeństwem. Przygotowanie nie ogranicza się tylko do szkoleń zawodowych czy spotkań z psychologiem. W ramach rozwiązania byli skazani odbywają 30-dniową pieszą wędrówkę z opiekunem, podczas której przełamują własne ograniczenia, pokonują trudności i mają czas na przemyślenie własnego życia. Wędrówka stanowi jeden z elementów modelu „Nowa droga”, który zawiera cztery etapy: przygotowawczy, podczas którego skazany pracuje z psychologiem podczas odbywania kary, samej wędrówki, etapu szkoleń zawodowych, praktyki zawodowej u pracodawcy oraz zatrudnienia wspieranego.

Kto może skorzystać:

Z rozwiązania mogą skorzystać wychowawcy w zakładach karnych, psycholodzy, pracownicy socjalni, pracownicy instytucji rynku pracy i instytucji pomocy i integracji społecznej oraz organizacji pozarządowych.

Innowacyjność:

Proponowana w projekcie innowacja polega na współpracy publicznych i niepublicznych instytucji rynku pracy z instytucjami pomocy i integracji społecznej oraz przedsiębiorców w ramach procesu przywrócenia młodych więźniów do życia społeczno-zawodowego, minimalizujący ryzyko ich powrotu do więzienia. Model współpracy łączy w sobie zmianę postaw życiowych ze ścieżką aktywizacji zawodowej młodych więźniów kreowaną z pomocą i pod potrzeby pracodawców (przełamując jednocześnie wśród nich bariery związane z zatrudnianiem byłym więźniów). Proponowana innowacja wyraża się w trzech wymiarach: formy wsparcia, problemu i grupy odbiorców. Przede wszystkim jest to innowacja w wymiarze formy wsparcia. Projekt ma, bowiem na celu stworzenie nowego modelu współpracy różnych środowisk, w tym przedsiębiorców, w zakresie aktywizacji społeczno-zawodowej młodych więźniów opuszczających zakłady karne. Dotychczas w niewielkim stopniu angażowano w taki proces przedsiębiorców i środowisko organizacji pozarządowych – praktyka pokazuje, że zakłady karne w zakresie pracy więźniów współpracują w większości z przyzakładowymi przedsiębiorstwami. W wymiarze problemu innowacja polega na tym, że projekt koncentruje się na rozwiązaniu problemu, który do tej pory nie był w odpowiednim stopniu uwzględniany w polityce państwa. Nie istnieją żadne programy, które bezpośrednio odnosiłyby się do kwestii bezrobocia wśród osób opuszczających zakłady karne, w szczególności zaś ludzi młodych. W wymiarze grupy docelowej innowacyjność wyraża się w tym, że wsparcie kierowane jest do grupy osób opuszczających zakłady karne w wieku od 15 do 24 lat – a zatem do grupy, w stosunku, do której stosowano dotychczas wsparcie rozproszone i innego rodzaju (typu świadczenia socjalne, dokształcanie), niż proponowane w projekcie. Trzeba tu także podkreślić, że młodzi byli więźniowie to jedna z najbardziej dyskryminowanych grup na rynku pracy, dotknięta społecznym stygmatem i doświadczająca dyskryminacji multiplikowanej (np. młodociany-więzień, kobieta-więzień).

Skuteczność:

Projekt realizował większość z zakładanych wskaźników, w trakcie ewaluacji zewnętrznej uzyskano informacje o skuteczności i oddziaływaniu społecznym projektu. Z informacji uzyskanych od lidera projektu wynika, że 7 na 10 uczestników rozwinęło swoje kompetencje społeczne, 6 na 10 kompetencje zawodowe w wyniku szkoleń i praktyk, a 10 na 10 uzyskało zatrudnienie w ramach zatrudnienia wspieranego (stan na dzień 15 marca 2014 r.)

Elementy składowe (do zastosowania w praktyce):

W ramach projektu opracowano w postaci podręcznika model współpracy, oraz cztery produkty pośrednie, wchodzące w skład modelu.

Produktem finalnym jest opracowany w formie podręcznika model współpracy przedsiębiorstw (np. cechu rzemiosł, zrzeszeń pracodawców lub pojedynczych firm) z instytucją pozarządową prowadzącą Centrum Integracji Społecznej, Powiatowym Urzędem Pracy i Ośrodkiem Pomocy Społecznej w zakresie aktywizacji zawodowej i społecznej osób do 24. roku życia opuszczających zakłady karne.

Cztery produkty pośrednie wchodzące w skład modelu to:

• Program szkolenia dla pracowników instytucji zaangażowanych w realizację modelu wraz ze wskazówkami metodycznymi do jego realizacji w formie podręcznika.
• Program szkolenia dla „opiekunów wyprawy” wraz ze wskazówkami metodycznymi i technicznymi do pełnienia funkcji towarzysza w formie podręcznika.
• Model i schemat postępowania „Nowa Droga” dotyczący procesu aktywizacji społeczno-zawodowej i resocjalizacji młodocianych więźniów w formie podręcznika.
• Podręcznik dla pracodawców w zakresie zatrudniania osób młodocianych opuszczających zakłady karne wraz z programem szkolenia dla pracowników działów personalnych przedsiębiorstw i kadry zarządzającej.