TORO – w poszukiwaniu skutecznych metod wsparcia instytucji ekonomii społecznej

Rozwiązanie wypracowane w projekcie odpowiada na problemy związane z brakiem kompleksowego wsparcia aktywności podmiotów ekonomii społecznej w dotychczasowych działaniach przez samorządy. Z uwagi na to, iż powierzanie zadań publicznych podmiotom ekonomii społecznej jest wykorzystywanie bardzo rzadko, to instytucje te zmuszone są do poszukiwania alternatywnych źródeł finansowania realizacji zadań publicznych, które powinny być finansowane przez samorząd terytorialny. Kolejnym problemem są trudności związane z pozyskiwaniem i utrzymywaniem lokali, w których podmioty ekonomii społecznej, w tym organizacje pozarządowe, mogą prowadzić swoją działalność.

Celem rozwiązania jest zwiększenie trwałości i wzmocnienie potencjału instytucji ekonomii społecznej działających na rzecz społeczności lokalnych poprzez wypracowanie i przetestowanie zintegrowanego systemu wsparcia zapewniającego zwiększenie udziału tych podmiotów w realizacji miejskich/gminnych polityk publicznych.

Na rozwiązanie składa się kilka wzajemnie powiązanych ze sobą elementów, które na różnych poziomach wspierają rozwój instytucji ekonomii społecznej i tworzą spójny system wsparcia poprzez wykorzystanie instrumentów finansowych takich jak system pożyczkowo-poręczeniowy, wykorzystywanie wieloletnich programów współpracy z instytucjami ekonomii społecznej, które będą zawierały kierunki wspólnych działań. Ponadto rozwiązanie zawiera system monitoringu realizowanych przedsięwzięć dotyczący realizacji zadań publicznych ze zintegrowaną bazą danych o instytucji ekonomii społecznej i ich udziale w konkursach i przetargach z różnych źródeł publicznych oraz mechanizm wsparcia instytucji ekonomii społecznej w prowadzeniu działalności pożytku publicznego, tak aby działania podmiotów łączyły w sobie stabilność finansowania zarówno w wymiarze gospodarczym, jak i działalności pożytku publicznego.

Kto może skorzystać:

Z rozwiązania mogą korzystać pracownicy jednostek samorządu terytorialnego współpracujący z podmiotami ekonomii społecznej.

Innowacyjność rozwiązania:

Innowacja polega na wykorzystaniu zintegrowanego systemu narzędzi i mechanizmów w celu nadania podmiotom ekonomii społecznej roli stabilnego partnera w realizacji zadań publicznych. Wprowadzenie tej koncepcji wynika z faktu, iż model partnerstwa publiczno-społecznego nie był jak dotąd w pełni uwzględniony w polityce publicznej. W szczególności brakowało narzędzi umożliwiających systemowe podejście, polegające na łączeniu oddziaływania na stabilność instytucji ekonomii społecznej oraz efektywną realizację usług społecznych. Takie podejście wskazuje na bardzo szeroki zakres oddziaływania innowacji i uwzględnia jako grupy docelowe instytucje ekonomii społecznej, w tym organizacje pozarządowe, samorządy lokalne oraz społeczności lokalne, jako bezpośrednich beneficjentów realizowanych zadań publicznych.

Skuteczność:

Z przeprowadzonych badań ewaluacyjnych wynika, że produkt finalny przyczynia się do rozwiązania problemu utrudnionego dostępu do środków na finansowanie działalności statutowej przez podmioty ekonomii społecznej.

Elementy składowe (do zastosowania w praktyce):

• Instrument Finansowy w postaci systemu pożyczkowo-poręczeniowego wspierającego płynność finansową instytucji ekonomii społecznej

System pożyczkowo-poręczeniowy wspierany jest przez samorząd. Na Instrument Finansowy składają się: pożyczki/kredyty obrotowe (służące finansowaniu bieżącej działalności, np. wynagrodzeń, składek z tytułu ubezpieczenia społecznego i należnych podatków), pożyczki/kredyty pomostowych, kredyt uzupełniający i pożyczka inwestycyjna.

• System Monitoringu Realizowanych Przedsięwzięć dotyczący realizacji zadań publicznych ze zintegrowaną bazą danych o instytucjach ekonomii społecznej i ich udziale w konkursach i przetargach z różnych źródeł publicznych

Jest to zintegrowany system informatyczny, którego celem jest monitorowanie realizacji zadań publicznych przez jednostki samorządu terytorialnego, agregowanie informacji na temat współpracy jednostek samorządu terytorialnego z instytucjami ekonomii społecznej oraz kosztów poniesionych przez samorządy na programy miejskie przyjęte do realizacji. System uwzględnia takie elementy, jak: procedura przyznawania i rozliczania dotacji, umożliwiający prowadzenie rejestru umów, faktur oraz rozliczania umów, a także umożliwiający monitorowanie kosztów pracowniczych związanych z realizacją programów miejskich.

• Wieloletni Program Współpracy z Instytucjami Ekonomii Społecznej wprowadzający wieloletnie plany finansowe i wspólne procedury wypracowywania podstawowych kierunków działania

Jest to dokument regulujący warunki i zasady współpracy pomiędzy jednostkami samorządu terytorialnego a instytucjami ekonomii społecznej w okresie trzyletnim. Program wprowadza wieloletnie plany/założenia finansowe oraz wspólne procedury wypracowywania podstawowych kierunków działania w sferze ekonomii społecznej. 

• Mechanizm Wsparcia Instytucji Ekonomii Społecznej w prowadzeniu działalności pożytku publicznego, tak aby działania podmiotów łączyły w sobie stabilność finansowania zarówno w wymiarze gospodarczym, jak i działalności pożytku publicznego

Mechanizm składa się z dwóch komponentów: dotacji celowej w trybie konkursu na realizację zadania publicznego oraz użyczenia na preferencyjnych warunkach lokalu, w którym organizacja będzie mogła prowadzić oprócz działalności statutowej także działalność ekonomiczną.