Zapisać ciszę

Nazwa rozwiązania: Program i podręcznik do nauczania języka migowego z wykorzystaniem zapisu SignWriting

Rozwiązanie odpowiada na problem niedostosowania procesu edukacyjnego do specyfiki osób niesłyszących i słabosłyszących. Celem rozwiązania jest wzrost efektywności procesu edukacyjnego osób niesłyszących i słabo słyszących poprzez popularyzację SignWriting (zapisu języka migowego).

Narzędzie jest autorskim programem nauczania SignWriting w Polsce. SignWriting jest metodą zapisu każdego języka migowego. Dosłownie znaczy „pisanie znaków”. Powstał w 1974 roku – wymyśliła go Amerykanka Valerie Sutton (na potrzeby zapisu kroków baletowych) i szybko okazało się, że jest szansą na stworzenie własnego pisma niesłyszących, które umożliwi i rozszerzy ich komunikację, kształcenie, a także da większe możliwości integracji ze światem słyszących. W SignWriting znaki języka migowego są zapisywane jako kombinacja ikonicznych symboli dla układu rąk, położenia ciała, wyrazu twarzy, kontaktu między dłońmi i innymi częściami ciała oraz ruchów. Każdy układ palców dłoni, jak też układ ręki względem punktu odniesienia w przestrzeni jest odwzorowywany odpowiednim znakiem graficznym.
Program pokazuje sposób komunikowania się językiem migowym w formie języka pisanego, co obecnie funkcjonuje na niewystarczającą skalę. Obejmuje: opis materiału dydaktycznego, cele zajęć, treści nauczania, metody, formy pracy, użyte środki dydaktyczne i pomoce naukowe. Program jest skonstruowany w sposób pozwalający na adaptację i modyfikację metody do potrzeb kształcenia zróżnicowanych grup osób (od nauczycieli i wychowawców po osoby niesłyszące i słabo słyszące w różnym wieku). Istotnym elementem rozwiązania jest popularyzacja idei sign writing, jako metody podniesienia efektywności procesu edukacyjnego przy jednoczesnym obniżeniu jego kosztów.

Kto może skorzystać:

Rozwiązanie służy osobom niesłyszącym, a w szczególności młodzieży uczącej się. a w sposób pośredni również ich nauczycielom.

Innowacyjność:

Dla osób niesłyszących język migowy jest podstawową formą komunikacyjną, a dla słabosłyszących uzupełnieniem komunikacji werbalnej. W dalszym ciągu poszukuje się bardziej skutecznych metod nauczania języka osób niesłyszących i podnoszenia poziomu ich kształcenia. Naturalnym dla tych ludzi jest język migowy, stanowi on bazę do dalszego ich rozwoju.
Szczególnie ważną kwestią jest kształcenie zawodowe i przygotowanie młodzieży niesłyszącej do podjęcia pracy zawodowej. Obecnie w Polsce szkoły specjalne dla niesłyszących oferują naukę w różnych kierunkach: przemysłowych, rzemieślniczych, usługowych i artystycznych. Wybór zawodu związany jest z ogólnymi tendencjami na rynku pracy, zapotrzebowaniem na konkretnych specjalistów, a przede wszystkim z indywidualnymi predyspozycjami ucznia.
Proponowany program pomaga w prowadzeniu zajęć praktycznych i warsztatowych poprzez wzbogacenie słownictwa specjalistycznego.

Skuteczność:

Uatrakcyjnienie procesu nauczania dokonuje się poprzez aktywizację metod nauczania. Symboliczny, oparty na działaniu w przestrzeni komunikacyjnej, zapis języka migowego wspiera nie tylko sferę rozumienia komunikatu. Aktywizując synchronizację półkul mózgowych, prowadzi on do stabilizacji ośrodka uwagi i zwiększa tym samym poziom zapamiętywania poznanych treści. Zwiększa także mobilność w zakresie identyfikacji pojęć – potwierdziły to wyniki pomiarów dydaktycznych i obserwacje postępów uczestników na etapie ewaluacji programu. System i jego metodyka stanowi alternatywę dla wcześniejszych metod nauczania systemów komunikacyjnych osób głuchych. Jest to podejście bardziej skuteczne niż standardowe nauczanie języka migowego, które zakłada poznanie w czasie 60-godzinnego kursu 300 znaków migowych. Dzięki zastosowaniu SignWriting uzyskano skuteczność na poziomie opanowania 360 znaków migowych w tym samym wymiarze godzin.

Elementy składowe (do zastosowania w praktyce):

• Program nauczania języka migowego z wykorzystaniem zapisu SignWriting

Program obejmuje cele główne i operacyjne nauczania SingWriting, treści i metody nauczania, formy pracy oraz środki dydaktyczne. Nauka w oparciu o program jest wprowadzeniem do uzyskania płynności i swobody komunikacyjnej na poziomie specjalistycznym – zawodowym.

• Podręcznik do nauki języka migowego z wykorzystaniem zapisu SignWriting

Materiał nauczania podzielony jest na trzy działy. Pierwszy dział to treści teoretyczne związane z wyjaśnieniem najistotniejszych pojęć oraz z nauczaniem dwujęzycznym w szkolnictwie dla niesłyszących. Drugi dział to opanowanie podstaw notacji SignWriting wraz z ćwiczeniami. Ostatnia część, najobszerniejsza, to jednostki lekcyjne stanowiące bazę do nauki znaków polskiego języka migowego poprzez zapis SignWriting z różnych dziedzin zawodowych oraz z języka polskiego i języków obcych (nauczanie przedmiotowe, kształcenie zawodowe, usługi gastronomiczne, technologia informacyjna, ekonomia, urzędy publiczne).

• Pakiet oceniający i sprawdzający postępy w nauczaniu

Pakiet uwzględnia następujące elementy: zestawy testów okresowych; zestawy ankiet ewaluacyjnych okresowych oraz zestawy egzaminacyjne.