SMOK – skuteczny model kształcenia nauczycieli otwartych szkół podstawowych w zakresie pracy z uczniami niepełnosprawnymi

Nazwa rozwiązania: Model SMOK

Rozwiązanie wypracowane w projekcie odpowiada na problemy związane z nauczaniem uczniów niepełnosprawnych. Większość nauczycieli mających kontakt z uczniami niepełnosprawnymi w szkołach nie jest przygotowana do pracy z nimi w wystarczający sposób. Uczniowie niepełnosprawni dla których zabrakło klas integracyjnych oraz uczniowie niepełnosprawni, którym nauczanie w klasie integracyjnej nie przysługuje, uczą się w zwykłych klasach lub są kierowani na nauczanie indywidualne. Im wyżej w procesie edukacji jest uczeń niepełnosprawny, tym częściej wybierane jest nauczanie indywidualne. Bliska obserwacja tego środowiska pozwala stwierdzić, że nie tyle jest to efekt pogarszania się stanu zdrowia, ile zbierania przez uczniów ciężkich emocjonalnie doświadczeń w procesie edukacji i „uciekania” od szkolnego środowiska.

Zaproponowane w projekcie rozwiązanie to model SMOK, czyli model kształcenia ustawicznego nauczycieli w formie Programu Doskonalenia Nauczycieli (PDN) w zakresie pracy z uczniami niepełnosprawnymi i przewlekle chorymi. Model ma postać podręcznika tradycyjnego oraz elektronicznego (dostępnego na stronie internetowej projektu) pt.: "Smok- skuteczny model kształcenia nauczycieli otwartych szkół podstawowych w zakresie pracy z uczniami niepełnosprawnymi” zawierającego opis modelu, wskazówki metodyczne do jego wdrażania oraz wypracowane narzędzia badawcze (ankiety, testy, kwestionariusze) i szkoleniowe (scenariusze). SMOK stanowi narzędzie do pracy nad zmianą postaw i przekonań nauczycieli w zakresie niepełnosprawności i przewlekłej choroby. Dzięki temu rozwiązaniu nauczyciele zyskują wiedzę i narzędzia, które umożliwią im pracę z uczniami w taki sposób, by prowadziła do autentycznej integracji społecznej osób niepełnosprawnych. Uzyskany, w efekcie realizacji przez nauczycieli cyklu szkoleń i warsztatów, wzrost świadomości dotyczącej wykluczenia społecznego, mechanizmów dyskryminacji oraz narzędzi i metod przeciwdziałania dyskryminacji powoduje poprawę sytuacji uczniów niepełnosprawnych.

Kto może skorzystać:

Rozwiązanie może być stosowane przez placówki doskonalenia nauczycieli oraz nauczycieli szkół podstawowych, w tym szkół specjalnych.

Innowacyjność:

Rozwiązanie opiera się na założeniu, że kluczowe dla efektywności pracy z uczniami niepełnosprawnymi są dwa czynniki: postawa i przekonania nauczyciela co do niepełnosprawności. Szczególnie istotne w modelu jest zwrócenie uwagi na fakt, iż kontakt z chorobą, cierpieniem, w szczególności dziecka wywołuje u nieprzygotowanych nauczycieli szereg trudnych emocji, z którymi nie wiedzą jak sobie radzić. W dodatku nauczyciele oczekują od uczniów zdrowych, takiego samego jak prezentowane przez nich, wyparcia trudnych emocji wobec niepełnosprawnych. Warto zwrócić także uwagę na użycie w doskonaleniu nauczycieli takich narzędzi jak gry symulacyjne (pozwalające nauczycielom dostrzec szkołę i relacje w niej panujące oczami ucznia niepełnosprawnego), tutoring (w trakcie wyjazdu studyjnego), action learning, moderowane grupy wsparcia i trening interpersonalny.

Elementy składowe (do zastosowania w praktyce):

• Podręcznik pt.: „Smok- skuteczny model kształcenia nauczycieli otwartych szkół podstawowych w zakresie pracy z uczniami niepełnosprawnymi”