STAR model kontraktowania usług społecznych na poziomie gmin

Nazwa rozwiązania: Model kontraktowania usług społecznych na poziomie gmin

Rozwiązanie odpowiada na problem niewystarczającej efektywności kontraktowania w zakresie usług społecznych przez jednostki samorządu terytorialnego (JST). Monitoring prowadzony przez Departament Pożytku Publicznego Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej wskazuje, że „zaledwie 9% wszystkich podpisanych umów z podmiotami, których oferty zostały wyłonione w otwartym konkursie ofert, miało charakter umów wieloletnich, a więc wykraczających poza rok budżetowy”. Brak długoterminowego rozliczania efektów (a to gwarantuje kontraktowanie) powoduje, że współpraca JST z organizacjami pozarządowymi (NGO) świadczącymi usługi społeczne ma charakter krótkoterminowy, a nie systemowy. 84% badanych JST nie tworzy długoletnich programów współpracy z organizacjami pozarządowymi. W większości gmin programy współpracy z roku na rok wyglądają tak samo. Kolejne programy, jeśli w ogóle różnią się od siebie, to nieznacznie. Działania planowane są w krótkiej perspektywie budżetowej, gdyż tak przebiega ich rozliczanie. To powoduje, że urzędnicy niewiele wiedzą o efektach realizowanych usług, nie dokonują pomiaru skuteczności w perspektywie długoterminowej.

Konstrukcja modelu kontraktowania usług społecznych na poziomie gmin zakłada, że standaryzację kontraktowania można osiągnąć kolejno: wyznaczając cel (etap TASK), podejmując działania wdrożeniowe (etap ACTION) oraz dokonując pomiaru (etap RESULTS). Każde narzędzie opisane jest przy pomocy metryczki (nazwa narzędzia, cel, na jakim etapie można je wykorzystać), co pozwala bez wczytywania się w treść całości, określić cel danego etapu.

Kto może skorzystać:

Rozwiązanie przeznaczone jest dla pracowników JST i przedstawicieli NGO partycypujących w procesie kontraktowania. Bezpośrednim odbiorcą są mieszkańcy gmin wspierani przez JST poprzez realizację usług społecznych. Narzędzia wypracowane w ramach modelu mogą być wykorzystywane także przez Starostwa Powiatowe, Urzędy Miast i Urzędy Wojewódzkie.

Innowacyjność:

Model kontraktowania usług społecznych na poziomie gmin jest bardziej kompleksowy od innych, tego typu rozwiązań, ponieważ w jego ramach połączono narzędzia „twarde” (operacjonalizacja administracyjno-prawna) z narzędziami „miękkimi”, które zakładają doskonalenie umiejętności interpersonalnych.

Skuteczność:

Na podstawie wyników ewaluacji wewnętrznej oraz zewnętrznej można stwierdzić, że wiedza przedstawicieli JST na temat przygotowania i realizowania kontraktowania usług społecznych wzrosła średnio o 69%. Średnio o 58% poprawiła się oferta JST. Dzięki wykorzystaniu narzędzi następuje wzrost efektywności realizacji usług społecznych zlecanych na zasadzie kontraktowania. Rozwiązanie jest skuteczne, ponieważ prowadzi do profesjonalizacji działań podejmowanych przez samorządy w stosunku do lokalnych organizacji pozarządowych i modyfikuje dotychczasowe rozwiązania stosowane w tej materii.

Elementy składowe (do zastosowania w praktyce):

• Etap TASK

Celem tego etapu jest zdefiniowanie zadań oraz rekomendacji, jak zwiększyć efektywność kontraktowania. Etap tworzą następujące narzędzia: rekomendacje modelowych rozwiązań w zakresie przygotowywania wieloletnich programów współpracy przewidujących kontraktację usług społecznych oraz wskaźniki jakościowe i ilościowe kontraktowania dla JST.

• Etap ACTION

Celem tego etapu jest wyposażenie pracowników JST i NGO w wiedzę i umiejętności niezbędne do sprawnego realizowania kontraktowania. Etap tworzą następujące narzędzia: 4 programy edukacyjne w zakresie przygotowania i realizacji kontraktowania usług społecznych; portal internetowy na temat kontraktowania oraz poradnik prawny dla JST w zakresie kontraktowania.