Od partnerstwa do kooperacji

Nazwa rozwiązania: Model Kontraktacji Usług Społecznych

Rozwiązanie odpowiada na problem niskiego poziomu współpracy organizacji pozarządowych i urzędów jednostek samorządu terytorialnego w Polsce w zakresie świadczenia usług publicznych. Pozostałe zidentyfikowane obszary problemowe to rozdrobnienie dotacji, niewielka skala przekazywanych „dużych zadań” (takich jak na przykład prowadzenie instytucji o charakterze publicznym), brak nastawienia na rozwiązywanie problemów i trudności w rozliczaniu zadań. Głównym celem rozwiązania jest usprawnienie realizacji zadań publicznych w Polsce – w tym: zwiększenie jakości usług publicznych oferowanych przez jednostki samorządu terytorialnego, wzrost kompetencji pracowników samorządowych w zakresie zlecania zadań publicznych w zaawansowanych formach, badanie efektywności społecznej i ekonomicznej oraz jakości usług społecznych.

Model Kontraktacji Usług Społecznych jest narzędziem uniwersalnym możliwym do zastosowania w różnorodnych zadaniach publicznych. Obecnie brak jest powszechnych kompleksowych narzędzi w tym zakresie, z których mogłyby korzystać samorządy. Model prezentuje cztery typy zlecania zadań (bon na aktywność, zakup usługi, zlecenie prowadzenia instytucji oraz kooperacyjne rozwiązywanie problemów), wskazuje, w jaki sposób wybrać zadanie do realizacji, jak przygotować zadanie do zmiany formy realizacji na kontraktowanie, prezentuje dobre przykłady – gdzie już się to udało i jaki jest tego efekt.

Kto może skorzystać:

Rozwiązanie przeznaczone jest dla jednostek samorządu terytorialnego oraz organizacji pozarządowych.

Innowacyjność:

Model pozwala na podejmowanie decyzji o zmianie sposobu realizacji usługi na podstawie obiektywnych kryteriów oraz przeprowadzenie zmiany w kontrolowanych warunkach, uwzględniając ryzyka, na podstawie czytelnej instrukcji zgodnej z literą prawa. Ponadto narzędzie wzmacnia potencjał organizacji pozarządowych, które mogą być realizatorami usług publicznych i pozwala na skuteczny monitoring i ocenę jakości wykonywania usług publicznych w formie kontraktowania.

Elementy składowe (do zastosowania w praktyce):

• Instrukcja dla jednostek samorządu terytorialnego, zawierająca informacje o tym, jak, krok po kroku, przeprowadzić w gminach analizę efektywności społecznej i ekonomicznej zadania publicznego

Instrukcja wskazuje: jakimi kryteriami się kierować, aby wybrać obszar zlecanego zadania publicznego; jak przeprowadzić procedurę zlecenia zadania publicznego; jak przygotować standard dla wybranego zadania publicznego; jak przygotować konsultacje społeczne; jak opracować metody merytoryczne i wspierać potencjał realizatorów zadań publicznych; jak przekazywać organizacjom pozarządowym i jednostkom samorządu terytorialnego informacje o korzyściach i ryzykach Modelu Kontraktacji Usług Społecznych; jak prowadzić monitoring i ewaluację zlecanych zadań.

• Instrukcja dla jednostek samorządu terytorialnego z zastosowania narzędzi

Instrukcja zawiera informacje, w jaki sposób samorząd powinien określić zadania, które zostaną zlecone organizacjom pozarządowym (krok 1), wybrać typ zlecenia (krok 2), przeprowadzić proces zmiany zleconego zadania i (lub) zmiany typu zlecenia usługi.

• Cztery rozwiązania w zakresie typów zlecania zadań publicznych

Autorzy rozwiązania proponują cztery typy zlecania zadań:

• bon na aktywność – jest to propozycja zmiany rozdziału dotacji, których zasadniczym celem jest wspieranie aktywności społecznej w różnych obszarach: kultury, pomocy społecznej, sportu, ekologii, edukacji. Proponowane podejście charakteryzuje się uproszczeniem relacji samorząd-organizacje, odbiurokratyzowaniem procesu zlecania zadania. Bon na aktywność proponuje trzy ścieżki: regranting, uproszczoną procedurę oraz współrealizację działań, które wyróżniają istotę wspierania aktywności społecznej, przy jednoczesnym odciążeniu administracyjnym zarówno organizacji, jak i samorządu;
• zakup usługi;
• zlecenie prowadzenia instytucji;
• kooperacyjnego rozwiązywania problemów – istotą tego rozwiązania jest zlecanie realizacji zadań w formie kooperacji różnych podmiotów. Rolą samorządu jest zdefiniowanie problemu oraz określenie, co i w jakim czasie chce osiągnąć. Ostatecznym partnerem dla samorządu, w realizacji zadania staje się partnerstwo, które w określonej perspektywie czasu proponuje zestaw działań, zmierzających do „zamówionego” efektu.

• Narzędzie badania efektywności ekonomicznej i społecznej zmiany formy realizacji usług społecznych

• Program szkolenia dla jednostek samorządu terytorialnego i organizacji pozarządowych